Zazen

Zazen by hellogooddaytoday

January 9, 2008, 8:06 pm
Filed under: Mindful Reading

พระโจ้กลับมาจากแดนอินตะระเดียพร้อมของฝากคือหนังสือชื่อประหลาดเหมือนร้านอาหารญี่ปุ่นว่า ‘Zazen’

หลังจากลองชิมไปแล้ว ครึ่งเล่มก็เลยรู้สึกอยากจะเขียนไว้ กันลืม

‘Zazen’ คืออะไร

เนื่องจากหนังสือที่พระให้มาเป็นภาษาอังกฤษ ก็เลยขอข้ามคำตอบนี้ไปก่อน

‘Zazen’ เล่มนี้เขียนโดยโอคุมุระ คนญี่ปุ่นแน่นอน โดยเล่าถึงชีวิตของเขาตั้งแต่ก่อนรู้จักพุทธศาสนา จนกระทั่งเข้าฝึกปฏิบัติในแบบ ‘Zazen’ พร้อมวิธีการปฏิบัติแบบละเอียดยิบ ยิบ ยิบ..  เริ่มจากตาลุงคนนี้เกิดในสมัยหลังสงครามโลกครั้งที่สอง ยุคที่ญี่ปุ่นสามารถผลิกโผจากผู้แพ้สงครามเป็นชาติที่รวยระดับจักรวาลมหาเศรษฐี แต่เงินก็ไม่ได้ช่วยอะไร ประเทศญี่ปุ่นกลายเป็นโรงงานผลิตเงินขนาดใหญ่ โรงเรียนและมหาวิทยาลัยต่างๆกลายเป็นโรงงานผลิตชิ้นส่วนสำหรับเครื่องจักรนั้น ไม่มีคำตอบสำหรับคำถามที่ว่า “ความจริงคืออะไร” 

โอคุมุระจึงเริ่มศึกษาด้วยตัวเอง จนไปรู้จักกับคำสอนของเซนจิ พระเซนที่อาศัยบนโลกเมื่อประมาณ 700 ปีก่อน ด้วยความสนใจจึงสืบหาไปจนเจอบุคคลผู้หนึ่งที่ปฏิบัติในแนวทางนี้และยังมีชีวิตอยู่ เป็นพระนามว่า โรชิ  นายโอคุมุระอายุ 22 ปี จึงได้ออกบวชนับแต่นั้นมา

คำถามแรกที่โรชิถามโอคุมุระคือ “เรากำลังจะไปไหนกัน??” เป้าหมายปลายทางของชีวิตมนุษย์คืออะไร ทำไมมนุษย์ถึงเรียกร้องสันติภาพพร้อมๆกับสร้างขีปนาวุธกันไม่หยุดหย่อน ทำไมมนุษย์ถึงทำลายสิ่งแวดล้อมอันเป็นบ้านของเราเอง มนุษย์สับสน เช่นเดียวกัน โอคุมุระก็กำลังสับสน

คำถามที่สองไม่เว้นช่วงให้คิดจนบ้าตายก็คือ “แล้วเราจะทำอะไรได้บ้าง??” โรชิสอนโอคุมุระให้ค้นหาความจริงด้วยการศึกษาภายในตัวเอง to study the buddha way is to study the self, to study the self is to forget the self แล้วหลักปฏิบัติเพื่อศึกษาตนเองก็ตามมาเป็นพรวน เน้นๆคือ 1 ท่านั่ง 2 การหายใจ และ3 ความคิด (sitting mindfully) ท่านั่งและการหายใจเป็นพื้นฐานในการปฏิบัติ เฝ้าดูความคิดของตนเอง

มีคำ 3 คำ ที่นักปฏิบัติ Zazen ต้องทำความเข้าใจคือ thinking, not-thinking และ beyond thinking สิ่งต่างๆที่เรารับรู้นั้นถูกบิดเบือนจากความเป็นจริง อย่างเช่นว่าถ้าเรากำลังฟังเพลงโปรดก็อาจจะไม่ได้ยินเสียงแม่บ่นไปได้ชั่วขณะ หรือการที่แมลงสาบตัวใหญ่เท่าช้างถ้าเราต้องอยู่ในห้องน้ำกับมันสองต่อสอง และตัวการที่บิดเบือนความจริงนั้นก็คือความคิดของเราเอง สร้างภาพลวงตา คล้ายสำเนาที่ถ่ายมาแบบเบี้ยวๆตามความชอบความสนใจของเราเอง  Zazenไม่ได้บอกให้เราแก้ไขสำเนานั้นให้ถูกต้อง เพียงแต่ปล่อยความคิดนั้นให้ผ่านไปอย่างเข้าใจ

เมื่อเรารู้จักภาพลวงตา ตาของเราก็จะไม่ถูกลวง

Zazenไม่ใช่การปฏิบัติเพื่อกำจัดสิ่งลวงตาทั้งหลายเหล่านั้นออกไป เพราะนั่นคือความจริง และสิ่งที่เราทำก็แค่เพียงเบิกบานกับการนั่ง และหายใจเข้าออก

 

อุปกรณ์ที่ต้องเตรียมคือ เบาะรองนั่งและหมอนรองนั่ง นั่งหลังตรง เรียงเป็นแถวหันหน้าเข้าหากำแพง

**พึงระวัง** หากผู้ปฏิบัตินั่งหลับหรือสมาธิฟุ้งซ่าน สามารถขอตัวช่วยโดยการส่งสัญญาณเรียกจิคิโดะ จิคิโดะจะออกมาพร้อม’เคียวซากุ’ หรือแท่งไม้ 1 แท่ง และค่อยๆเยื้องย่างมาข้างหลัง เอาไม้พาดไว้ที่บ่า ผู้ปฏิบัติจะต้องเอียงหัวไปอีกข้างเพื่อให้จิคิโดะตีได้สะดวกๆ หลังจากโดนเคียวซากุฟาดไปเต็มๆแล้ว ผู้ปฏิบัติและจิคิโดะจะคำนับพร้อมๆกัน เป็นอันจบพิธีปลุก

จบบทที่หนึ่ง …

และนี่คือโฉมหน้าหนังสือ บทแรกว่าด้วย ‘Zazen’ บทที่สองว่าด้วย ‘SOTO Zen’

ขอบคุณ โอคุมุระ เซนจิ โรชิ จิคิโดะ และพระโจ้

:O) bau troi

49 Comments

49 Comments so far
Leave a comment

RSS feed for comments on this post. TrackBack URI